14 januari 2020 (19.30 – 21.00 uur)

De voorzitter (Marja Roza-De Pijper) heet iedereen van harte welkom bij dit speciale
Politieke iCafe over Energie met Mirjam Nelisse. Er hebben zich ca. 45 deelnemers
aangemeld, 37 deelnemers zijn aanwezig.
Mirjam Nelisse (VVD Statenlid Zuid-Holland en kandidaat Tweede Kamerlid) geeft een aftrap
over het thema energie. De energietransitie is noodzakelijk door de afbouw van het aardgas
uit Groningen, geopolitieke motieven en het klimaatakkoord van Parijs. Hierin zijn afspraken
gemaakt om de CO2 uitstoot te beperken. De afspraak is om in 2050 nagenoeg CO2
neutraal te worden en hiervoor hebben we 30 jaar de tijd.
Afgelopen jaren zijn er al zonnevelden en windmolenparken aangelegd vanuit het
toenmalige energieakkoord. De opgave hierin voor Zuid-Holland was 735 MwH en de laatste
projecten hieruit worden nu gerealiseerd. Dit energieakkoord is top-down opgelegd aan
regio’s. Dat leverde veel maatschappelijke weerstand op en daarom is bij de nieuwe
strategie gekozen om dit meer bottom-up aan te pakken zodat er meer draagvlak ontstaat.
Nederland is verdeeld in 30 energieregio’s. Iedere regio mag in een Regionale Energie
Strategie beschrijven hoe ze de energietransitie willen invullen. Tot 2030 is het doel om 25%
van ons energieverbruik op te wekken uit natuurlijke bronnen. Daarbij wordt ingezet op
technieken die momenteel al geschikt zijn voor grote uitrol (met name wind en zon). De VVD
is dan ook voorstander om de volledige 30 jaar ook te benutten om aan de opgave te
voldoen, omdat in de tussentijd ook nieuwe technieken kunnen ontstaan die wellicht
goedkoper zijn, effectiever zijn of minder effect hebben op het landschap. Daarin verschilt de
VVD van andere partijen.
Iedere energieregio is gevraagd een Regionale Energie Strategie (RES) op te leveren
waarin wordt aangegeven hoeveel energie er moet worden opgeleverd en hoe de regio dit
wil realiseren. De landelijke opgave wordt niet naar rato verdeeld, maar er wordt gevraagd
hoeveel een regio zou kunnen dragen. In de afgelopen periode is er gewerkt aan een
concept RES die is afgelopen najaar in zowel gemeente, waterschap en provincie
besproken is. De periode september 2020 tot juni 2021 wordt gebruikt om van een concept
RES toe te werken naar een definitieve RES. Daarbij worden alle bedenkingen en bezwaren
verwerkt. Daarna wordt de RES vastgesteld.
Iedere twee jaar wordt het beleid tot 2030 geactualiseerd. We starten met versie 1.0 en over
twee jaar krijgen we RES 2.0 etc. De RES is dus niet in beton gegoten. De RES wordt ook
benut om met inwoners in gesprek te gaan, zodat er ook een plan met draagvlak ontstaat.
Mirjam roept dan ook iedereen op om bij zo’n bijeenkomst aan te sluiten.
Zuid-Holland heeft zeven energieregio’s die heel verschillend zijn qua omvang en qua aantal
gemeenten die eronder vallen. Op provinciaal niveau worden de RES plannen met elkaar
vergeleken en wordt een afweging gemaakt qua ruimtegebruik, natuur of impact op
buurregio’s etc. Mirjam heeft ook met alle VVD woordvoerders uit de gemeenten en
waterschappen afgestemd.
De VVD vindt het belangrijk dat de transitie haalbaar en betaalbaar is. Een nieuwe CV ketel
aanschaffen moet pas nodig zijn als je oude versleten is. De woonlasten zouden niet
omhoog moeten gaan. Daarnaast wil de VVD ook aandacht voor het besparen van energie.
Wat je bespaart, hoef je niet op te wekken.
De VVD wil ook het gesprek aangaan over kernenergie. We moeten de discussie over
kernenergie niet blijven uitstellen. Kernenergie is niet hernieuwbaar, maar wel CO2 neutraal
en heeft een grote opwekcapaciteit. Dit zou kunnen door de capaciteit op bestaande locaties
te vergroten (bijvoorbeeld Borsele) of nieuwe locaties te benutten (bijvoorbeeld de Tweede
Maasvlakte).
De visie van de VVD op de toekomst is dat het niet alleen wind of zon wordt, maar dat het
een mix is van verschillende vormen zoals bijvoorbeeld waterstof. De infrastructuur moet
voldoende toegerust zijn om de opgewekte energie te kunnen transporteren. Het is ook
belangrijk dat je opgewekte energie kunt opslaan, zodat de energie eventueel op een ander
moment kan worden gebruikt.
Na de introductie van Mirjam Nelisse is er ruimte voor vragen.

Henk de Jong (raadslid VVD Hellevoetsluis)

Sommige nieuwe ontwikkelingen in de toekomst leggen een enorm beslag op
energiebronnen, zoals bijvoorbeeld nieuwe datacentra. Als een kwart van de energie uit zon
en wind moet komen, dan zorgt dat voor een enorme impact op het landschap. Hoe maken
we die belangenafweging?
Mirjam Nelisse: Het verbieden van het vestigen van datacentra is geen oplossing, want er is
veel vraag naar data. Gemeente en provincie (en soms zelfs Rijk) maken bij dit soort
ontwikkelingen gezamenlijk om belangen af te stemmen. De VVD wil de transitie uitsmeren
over 30 jaar, omdat de verwachting is dat er dan weer nieuwe technieken zijn die ook minder
impact hebben op het landschap.

Louise Kortman (fractievoorzitter VVD Leidschendam Voorburg)

In hoeverre wordt er al actief aansluiting gezocht bij innovaties en technische universiteiten?
Mirjam Nelisse: In de RES is er aandacht en ruimte voor nieuwe innovaties. De VVD heeft
provinciaal ook een motie ondersteund om zich te laten informeren over kernenergie.
Landelijk wordt daar ook op ingezet. Er wordt bijvoorbeeld ook onderzoek gedaan / pilots
gedraaid met geothermie en aquathermie en landelijk zijn er ook regelingen om deze
innovatietrajecten te stimuleren.

Jan Willem Driesprong (raadslid VVD Westvoorne)

Zou je in willen gaan op de ontwikkelingen van geothermie? Hoe staan we tegenover de
import van gas en elektra? Wat is de rol van de MRDH in deze en zijn gemeenten daarmee
niet op afstand komen te staan?
Geothermie wordt al gebruikt om kassen te verwarmen en kan ook op het warmtenet worden
aangesloten. In de Rotterdamse haven komt veel restwarmte vrij. Die wordt nu afgevoerd via
lucht of water. Daarom wordt nu gekeken of die restwarmte via leidingen naar huishoudens
kan worden afgevoerd. Geothermie zou op ditzelfde leidingensysteem kunnen worden
aangesloten. Het zal niet een heel groot aandeel in de totale transitie hebben naar
verwachting.
Qua import van gas zijn we nu te sterk afhankelijk van Rusland. Dat is onwenselijk. Eerder al
heeft het land de aanvoer van gas ingezet als politiek pressiemiddel. De import van gas uit
Rusland of andere landen is prima, maar we moeten er niet afhankelijk van zijn. De import
van energie gebeurt al, bijvoorbeeld vanuit Denemarken. De energie wordt hierbij omgezet
in waterstof en daarna in ons land weer omgezet in energie.
De MRDH staat los van de energieregio, maar qua begrenzing is die wel hetzelfde als de
energieregio Rotterdam-Den Haag.

Aad de Kool

Op Goeree-Overflakkee staan al veel te veel windmolens. Wind en zon is een te grote
landschappelijke belasting en zal te weinig opwekken. Waarom zet de VVD provinciaal niet
steviger in op kernenergie? Het levert stabiele energie en er zijn er maar een paar nodig om
in de energiebehoefte te voorzien.
De provincie zet niet in op meer windmolens op Goeree-Overflakkee en ook in de RES is dit
zo verwoord. Wat betreft kernenergie is het een verantwoordelijkheid van het Rijk, het is niet
aan de provincie. De VVD landelijk heeft de afgelopen periode sterk ingezet op kernenergie,
ook in het nieuwe verkiezingsprogramma.

Arie Pieter Noordermeer

Hoe gaan we borgen dat bij lokale opwek van energie de infrastructuur ook voldoende is om
dit te kunnen transporteren?
Bij de ontwikkeling van de RES plannen zitten ook de partijen van de infrastructuur aan tafel.
Maar ook maatschappelijke organisaties of woningbouwcorporaties etc. Hierbij worden ook
netberekeningen uitgevoerd.

Anneke Witte (raadslid VVD Brielle)

De gemeenteraden zijn vaak onvoldoende uitgerust qua kennis over alle mogelijkheden op
het gebied van energie. Het zou helpen als er een overzicht zou kunnen komen van alle
nieuwe mogelijkheden om energie op te wekken en het stadium waarin de ontwikkeling zich
bevindt. Er worden nu mogelijk besluiten genomen over investeringen, terwijl die later weer
achterhaald blijken door voortschrijdend inzicht.
Voor de huidige RES opgave tot 2030 wordt alleen gekeken naar zon- en windenergie op
land. Er wordt nog niet gekeken naar nieuwe technieken. De VVD wil die opties wel
openhouden en ook stimuleren dat er nieuwe technieken komen. Zo kun je maatwerk per
gemeente toepassen. Maar dat zal waarschijnlijk pas na 2030 relevant worden. In de
thematische netwerken van de VVD vindt ook kennisoverdracht plaats over dit onderwerp.

Tim Reytoo

In de landbouw vindt veel innovatie plaats. Het zou zomaar kunnen dat we steeds minder
dieren nodig hebben in de toekomst, waardoor we landbouwgrond veel efficiënter kunnen
gaan inzetten. Is het dan niet juist goed om de landbouw te laten bijdragen aan de
energietransitie via bijvoorbeeld weilanden?
Om in onze eigen voedselvoorziening in Nederland te voorzien hebben we nu al te weinig
landbouwgrond. Mirjam is geen voorstander van beperking van de veestapel. Momenteel is
er nog veel vraag naar bijvoorbeeld vlees en mensen moeten vrij zijn om deze keuze te
maken. Daarnaast is de mest nodig als voedingsstof voor de landbouw.
Ruud van der Wilt (fractievoorzitter VVD Krimpenerwaard)
Met wind en zon alleen zullen we de doelstellingen niet gaan halen, er zullen ook nieuwe
technieken nodig zijn. De kans is groot dat de technieken voor wind- en zonne energie al
snel achterhaald zijn. Is kernenergie geen must om de doelen te behalen, bijvoorbeeld met
thorium?
De VVD is voorstander van kernenergie en zet daar sinds kort ook stevig op in. Maar er
moet nog wel een meerderheid in de Tweede Kamer komen. Er komt volgend jaar een pilot
met thorium. De verwachting is dat thorium nog niet op grote schaal operationeel zal zijn
voor 2050. Extra onderzoek en budget kan daarin wellicht nog versnelling brengen.

Patrick Polie

Op Goeree-Overflakkee staan bijvoorbeeld heel veel windmolens in de achtertuin op de
grens tussen Zeeland en Zuid-Holland. Dat heeft een grote impact op het eiland. Hoe wordt
de interprovinciale afstemming geregeld?
Mirjam gaat er vanuit dat de gedeputeerden met elkaar afstemmen, maar gaat navragen hoe
de afstemming formeel geregeld wordt.

Marja Roza-De Pijper bedankt iedereen voor zijn of haar inbreng. Ze nodigt iedereen die nog
geen lid is van de VVD uit om dit alsnog te doen. We zien iedereen graag bij een volgend
politiek iCafe.